MEB,Kırk Katır Mı, Kırk Satır Mı?'

MEB,Kırk Katır Mı, Kırk Satır Mı?

Eğitimde 4+4+4 dayatması ile daha da derinleşen eğitimde piyasa odaklı dönüşüm sürecinde ilkokul ve ortaokullarda yaşanan kaosa paralel olarak ortaöğretimde yapılan değişikliklerle yüz binlerce öğrenci gö

MEB, Ortaöğretime Geçiş Sisteminde Öğrencilere
“Kırk Katır Mı, Kırk Satır Mı?” Dayatması Yapıyor!
 
Eğitimde 4+4+4 dayatması ile daha da derinleşen eğitimde piyasa odaklı dönüşüm sürecinde ilkokul ve ortaokullarda yaşanan kaosa paralel olarak ortaöğretimde yapılan değişikliklerle yüz binlerce öğrenci göz göre göre mağdur edilmektedir.

Bu yıl son kez yapılan ve ilköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin girdiği Seviye Belirleme Sınavı (SBS), AKP’nin eğitimin bütün kademelerinde olduğu gibi, ortaöğretimde de yeni bir kaosun kapıları aralanmıştır.
Bilindiği gibi 2013-2014 eğitim yılından itibaren düz liseler kaldırılmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tıpkı eğitimde 4+4+4 dayatmasında olduğu gibi, liselerin dönüştürülmesi konusunda da, okul kayıtlarının yapılmaya başlandığı bir dönemde, yeterli altyapı çalışmaları yapmadan atmış olduğu adımlarla yüz binlerce gencimizi mağdur etmiştir.

MEB’in 2012-2013 örgün eğitim istatistiklerine göre geçtiğimiz yıl 8. sınıfta okuyan ve bu yıl 9. sınıfa başlayacak olan 1 milyon 270 bin 74 öğrencinin 363 bin 872’si Fen, Anadolu, Anadolu Öğretmen ve Sosyal Bilimler Liselerinde okuma “fırsatı” bulurken, 184 bin 707 öğrenci SBS sonucuna göre Anadolu türü mesleki teknik eğitim okullarına, 64 bin 170’i ise Anadolu İmam Hatip Lisesine kayıt yaptırabilecektir. Bu yıl 9. sınıfa başlayacak öğrenci sayısından sınav puanı ile bir ortaöğretim kurumuna yerleşen öğrencilerin sayısını çıkardığımızda geriye herhangi bir okula yerleşme imkanı bulamayan 657 bin 325 öğrenci kalmaktadır. Bu öğrencilere özel okul, meslek lisesi, İmam Hatip Lisesi, Çok Programlı Lise ya da Açık Liseden birisini tercih etme zorunluluğun gündeme getirilmiştir.

Resmi rakamlar tercih dayatması yapılan öğrenci sayısının 657 bin 325 olduğunu göstermesine rağmen, MEB’in bu durumda olan öğrenci sayısını 574 bin olarak açıklanması, mağdur edilen öğrenci sayısının bile yanlış hesaplandığı izlenimini doğurmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı, tıpkı okul dönüşümleri ile yüz binlerce öğrenci ve öğretmeni mağdur ettiği gibi, şimdi de lise kayıtlarının devam ettiği bir dönemde gençlerimizi büyük bir belirsizliğin içine itmiştir.
 
Öğrenciler zorla meslek liselerine, imam hatip liselerine ve özel okullara yönlendiriliyor
 
MEB, tıpkı 4+4+4 dayatmasında olduğu gibi, yeni ortaöğretim sisteminde de öğrencileri zorla özel okullara, meslek liselerine ya da imam hatip liselerine yönlendirmeye çalışmaktadır. Eğitimde 4+4+4 dayatmasının kaçınılmaz bir sonucu olarak ortaöğretim kurumları (liseler), tıpkı ilkokul ve ortaokullar gibi mevcut sistemin ekonomik ve siyasal ihtiyaçları doğrultusunda yeniden yapılandırılırken, genel liselerin ortadan kaldırılması ile lise çağındaki öğrencilerin büyük bölümünün muhtemel öğrenci kontenjanları dikkate alındığında meslek liselerine, imam hatip liselerine, özel liselere ve açık lisede okumaya zorlandığı anlaşılmaktadır.

2013 yılında son kez yapılan SBS’ye 1 milyon 112 bin 604öğrencinin girmiş olması, bu öğrencilerin tamamına yakınının bugün “akademik lise” olarak adlandırılan okullara gitmek istediğinin somut bir göstergesidir. Bu açık gerçeğe rağmen Milli Eğitim Bakanlığı, daha önce hazırlamış olduğu stratejik planlarında da sık sık ifade ettiği gibi, ortaöğretimde okuyacak öğrencilerin sadece 363 bin 872’sine akademik liselerde okuma imkanı tanımakta, bu yıl 9. sınıfa başlayacak öğrencilerin yarısından fazlasını meslek liselerine, özel okullara, imam hatip liselerine ya da açık liseye gitmeye zorlamaktadır. Öğrencilerin özgür seçim hakkını elinden alan ve açık bir dayatma olarak karşımıza çıkan böylesi bir uygulama kesinlikle kabul edilemez.
 
MEB’in gözdesi Meslek ve İmam Hatip Liseleri
Milli Eğitim Bakanlığı’nın tıpkı eğitimde 4+4+4 dayatmasında olduğu gibi, ortaöğretimde de öğrencileri ucuz işgücü olarak yetiştirmek amacıyla meslek liselerine, itaatkar bireyler yetiştirmek amacıyla İmam Hatip Liselerine yönlendirmek istediği anlaşılmaktadır. Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı’nın meslek liseleri ve imam hatiplere yoğun talep olduğu yönündeki ifadeleri, böyle bir talebin gerçekte olup olmamasından çok, hükümetin bu yönde yapmış olduğu stratejik planların somut bir sonucudur.

Türkiye’de okulların fiziki donanım ve altyapı sorunları sürerken, fiziki altyapı sorunları en az olan,  teknik olarak en donanımlı okulların imam hatipler olması, siyasi iktidarın kamu okulları arasında siyasi tercihleri üzerinden resmen ayrımcılık yaptığını göstermektedir. AKP hükümetinin imam hatip aşkını yıllar içinde imam hatip liselerinin sayısındaki artışta görmek mümkündür.

Yıllar İtibariyle İmam Hatip Liseleri (İHL) ve Okuyan Öğrenci Sayısı

 

Eğitim Öğretim
Dönemi		 Öğrenci Sayısı Okul Sayısı
2002-2003 71.100 450
2003-2004 90.606 452
2004-2005 96.851 452
2005-2006 108.064 453
2006-2007 120.668 455
2007-2008 129.274 456
2008-2009 143.637 458
2009-2010 198.581 465
2010-2011 235.639 493
2011-2012 268.245 537
2012-2013 380.771 708

 

 
                             
 
 
 
 
 
 
 
 
 




Kaynak:MEB Örgün Eğitim İstatistiklerinden Derlenmiştir.

AKP hükümeti döneminde eğitimde yaşanan yoğun ticarileştirme uygulamalarına paralel olarak hayata geçirilen din eğitimi uygulamaları, siyasi iktidarın yıllardır “arka bahçesi” olarak gördüğü imam hatip okullarına yönelik “pozitif ayrımcılık” her fırsatta karşımıza çıkmıştır. Çok sayıda kamı okulu ödenek yetersizliği ile karşı karşıya kalırken, bugüne kadar hiçbir imam hatip okulunun kaynak sıkıntısı çekmemiş olması ve taleplerinin hemen yerine getirilmesi dikkat çekicidir.

AKP iktidarı döneminde imam hatip liseleri ve bu liselerde okuyan öğrenci sayısındaki istikrarlı bir artış yaşanmış, özellikle son iki yılda İHL sayısı 537’den 708’e çıkmıştır. 2013-2014 eğitim öğretim yılında bu sayıya 100 yeni İHL eklenerek sayının 808’e çıkması planlanmaktadır.
 
AKP hükümetinin “özel okul” sevgisi yeniden depreşmiştir!
 
AKP hükümetinin iktidar olduğu ilk günden bu yana kamu kaynaklarını özel okullara aktarmak ve velilerin çocuklarını özel okullara göndermesi için çeşitli yasal düzenlemeler yaptığı hatırlanacaktır. Özel öğretimi teşvik adı altında bugüne kadar yapılan bütün teşvikler sonucunda Türkiye’de kamu okullarına sağlanmayan olanaklar, devlet desteğiyle özel okullara fazlasıyla sunulmuştur. Son olarak eğitimde 4+4+4 dayatması ile birlikte çok sayıda öğrenci velisi çocuklarını özel okullara göndermek zorunda kalmış, 2012-2013 eğitim öğretim yılında özel okula kayıtlarda belirgin bir artış yaşanmıştır.

Örgün özel öğretim kurumlarına giden öğrenci sayısı 4+4+4 öncesinde 535 bin iken, 4+4+4 sonrasında bu rakam yüzde 15 artışla 613 bine kadar çıkmıştır. Eğitimde 4+4+4 dayatması sonrasında özel okulöncesi eğitim kurumu sayısı 2.848’den 3.641’e, özel ilköğretim okulu sayısı; 992 ilkokul ve 904 ortaokul olmak üzere Türkiye koşullarında hayal bile edilemeyecek rakamlara ulaşmıştır. Aynı dönemde özel ortaöğretim sayısının 840’tan 1.033’e çıkmış olması dikkat çekicidir.

Hükümetin özel meslek liselerine yönelik öğrenci başına 4 bin 500 TL teşviki daha mürekkebi kurumadan etkisini göstermiş, geçtiğimiz yıl 45 olan özel meslek lisesi sayısı neredeyse 3 kat artarak 126’ya çıkmıştır. Özel meslek liselerine teşviklerin sürmesiyle birlikte başta özel sağlık liseleri olmak üzere, özel liselerin sayısında ciddi bir artış yaşanması beklenmektedir.

Sermaye çevrelerinin bu konuya yaklaşım tarzı, ihtiyaç duydukları ucuz ve nitelikli işgücünü karşılayabilme arayışlarıyla ilişkilidir. İstedikleri uzmanlaşmış, kendini sürekli olarak eğiterek “hayat boyu öğrenme” ilkesinin müdavimi olan, rekabetçi, girişimci, ucuz, AB standartlarında bir işgücüdür. Markayı en üst değer olarak görmesi gereken işgücünün eğitimi ve bu nitelikleri edinebilmesi için sermaye grupları, özellikle de teknik ara eleman ihtiyacı yaşayan sanayi çevreleri, hükümetle el ele bu süreci yönetmektedir.
 
AKP hükümetinin öğrencileri fiilen özel okullara yönlendirmesi, son olarak bu yıl ortaöğretime geçiş sürecinde yaşandığı gibi, çok sayıda ailenin ekonomik imkanlarını zorlayarak çocuklarını özel okullara kaydettirmeleri kaçınılmaz hale gelmiştir. Burada gerçek amacın özel öğretimi özendirmek ve özel okullara öğrenci yönlendirerek desteklemek olduğu bütün çıplaklığı ile ortadadır. Hükümetin bu alanda yaptıklarını yapacaklarının teminatı olarak kabul edersek, hepsi “kar etmek” amacıyla kurulmuş, kontenjanlarını doldurmakta zorlanan ve kimi çevrelerce değişik amaçlarla kurulmuş “ticari amaçlı” özel okulların, hatta kimi vakıf ve cemaatlere bağlı özel okulların desteklenmeye çalışıldığı anlaşılmaktadır.
 
MEB’in çözüm önerileri hiç gerçekçi değildir
 
MEB, genel liselerin kaldırılması nedeniyle mağdur olan yüz binlerce öğrencinin durumundan kaynaklı olarak yapılan yoğun eleştiriler üzerinde meslek lisesine gitmek istemeyen ve resmen “ortada” kalan öğrencilerin meslek ve Anadolu liseleri bünyesinde açılacak olan “düz lise programı” ile sorunlarının çözüleceği iddiası gerçekçi değildir. Bu okulların altyapısının bu kadar öğrenciyi “genel lise programı” içine alması teknik olarak mümkün değildir.

Bakanlığın mağdur olan öğrencilerin ayrıca Çok Programlı Liseler (ÇPL) bünyesindeki genel lise programlarına kayıt yaptırabileceğini söylemesi, bu statüdeki okulların sayısından ve kontenjanından bile haberdar olmadıklarını göstermiştir. MEB verilerine göre Türkiye genelinde sadece 615 Çok Programlı Lise bulunmaktadır.  ve bu liseler genellikle öğrencilerin az olduğu yerlerde açıldığı için sayıları ve kontenjanları sınırlıdır. MEB’in ortaöğretime kayıt döneminde böylesine gayri ciddi bir açıklama yapması, yaşanan sorunun büyüklüğünün farkında olmadığını göstermektedir.

2012-2013 örgün eğitim istatistiklerine göre Türkiye çapında faaliyet gösteren 615 Çok Programlı Lise bünyesinde okuyan öğrenci sayısı sadece 181 bin 521’dir. İstanbul’da 21, İzmir’de 10, Ankara’da ise sadece 7 tane çok programlı lise bulunmaktadır. Sadece üç büyük şehirdeki öğrenci yoğunluğu dikkate alındığında bile MEB’in çözümünün hiç de gerçekçi olmadığı anlaşılmaktadır.

Milli Eğitim Bakanlığı akademik liselere gidemeyen ve kendi tercihi dışında zorla meslek liselerine, imam hatibe, özel okullara gitmeye zorlanan yüz binlerce öğrenciyi hangi matematiksel mucizeyi hayata geçirerek 615 adet Çok Programlı Liseye gönderecektir.

Eğitim Sen olarak MEB’i ciddiyete davet ediyor, en temel matematik kurallarını bile hiçe sayan böylesine ciddiyetsiz açıklamalara son verilmesi gerektiğini düşünüyoruz.
 
Öğrencilere dayatma yapılmamalı, sınav odaklı eğitim anlayışından vazgeçilmelidir
 
AKP, Anadolu liselerine gitmeyen öğrencilere, ya sanayisine yardım edecek şekilde meslek liselerini, ya sistemlerini destekleyecek imam hatibi ya da özel liseleri seçenek olarak sunmaktadır. Buradaki asıl amaç kamu üzerindeki eğitim yükünü azaltmak, özellikle meslek liselerini zaman içinde özel sektöre devrederek eğitimi büyük ölçüde sermayenin insafına terk etmektir.

Siyasi iktidar eğitimin bütün kademelerinde benimsemiş olduğu dayatmacı tutum ile eğitimde yaşanan sorunları daha da derinleştirmekte, velilerin ve öğrencilerin tercihlerine saygılı olmak yerine, onların hangi okula gideceğini, hangi dersleri alacağını bizzat kendisi belirlemek istemektedir.

AKP’nin piyasacı-muhafazakar ve otoriter politikalarının bir devamı, rant ve kar arayışı karşısında özellikle yoksul ailelerin çocuklarına verilen değerin an açık ifadesidir. MEB’in hayata geçirmeye çalıştığı yeni ortaöğretim modeli, özellikle yoksul emekçi çocukları için meslek lisesi, imam hatip lisesi ve açık lise arasında tercihte bulunma zorunluluğu getirmekte, öğrenciler bir anlamda “kır katır mı, kırk satır mı? tercihine zorlanmaktadır.

Milli Eğitim Bakanlığı eğitimin hiçbir kademesinde öğrencilere ve dolayısıyla ailelerine dayatmada bulunmamalı, eğitim sisteminin öncelikli sorunu olan “sınav merkezli eğitim” anlayışı terk edilerek, her öğrencinin kendi ilgi ve becerisi doğrultusunda hangi alanda okuyacağını kendisinin belirleyeceği bir eğitim sistemi oluşturmak için çalışılmalıdır.