Seçim sonucu en çok merek edilen illerin başında İstanbul geliyor. Kentin kaderini 12 ilçedeki seçmenlerin tercihi belirleyecek.
İstanbul'u Değiştirecek 12 İlçe
Seçim sonucu en çok merek edilen illerin başında İstanbul geliyor. Kentin kaderini 12 ilçedeki seçmenlerin tercihi belirleyecek.
Türkiye yerel seçimlere kilitlendi. Pazar günü 52 milyon 674 bin seçmen sandık başına gidiyor. Sonucu en çok merak edilen illerin başında İstanbul geliyor. Çünkü seçmenlerin 9.5 milyonu, yani her 5 seçmenden biri İstanbul’da. Türkiye’nin özeti İstanbul… “İstanbul’u alan Türkiye’yi alır” sözünden hareketle İstanbul seçimi, içinde Belediye Başkanını seçmenin ötesinde anlamlar barındırıyor. Ak Parti, İstanbul mevziini koruyup Ağustos ayında yapılacak Cumhurbaşkanlığı ve genel seçimlere umutlu gitmek istiyor. Muhalefet ise önce AKP’nin 20 yıldır yönettiği İstanbul, daha sonra da Türkiye’deki iktidarına son vermenin hesaplarını yapıyor. Bu seçimde merak edilen iki önemli nokta var: Türkiye’de milyonlarca kişinin sokaklara çıktığı Gezi eylemleri sonrası AKP, 20 yıldır elinde tuttuğu İstanbul’u yeniden kazanabilecek mi? Trafik çilesini bitirme, daha yeşil ve özgür bir İstanbul sözü veren
‘Sarıgül’e ‘çare’ diye mi sarılacak?
Daha yapacak çok işimiz var’
İstanbul’da 2009 yılında 8.8 milyon kayıtlı seçmenden 7.1 milyonu oy kullanmış ve AKP adayı Kadir Topbaş oyların yüzde 44.3’ünü alıp. CHP ’nin adayı olan şimdi ki Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na 7 puan fark atmıştı. Kenti 10 yıldır yöneten Topbaş, ‘Daha yapacak çok işimi var’ sloganıyla ‘ustalık’ dönemi için tekrar aday oldu. İstanbul’da yıllardır çözüm bekleyen en temel sorun olan ve her geçen gün daha da içinden çıkılmaz bir hal alan trafik sıkışıklığını bu kez çözeceğini dile getiriyor ve projelerini ağırlıklı olarak ulaşım üzerine oturtuyor. Marmaray, Metrobüs ve bugüne kadar yaptığı metro hatları Topbaş’ın bu alandaki hanesinde artı olarak duruyor. ‘Her yere metro, her yerde metro’ İstanbul’un Kadir Abisi’nin trafik çilesine çözüm sloganı olarak öne çıkıyor.
‘Ötekisi olmayan İstanbul’
Topbaş’ın en büyük rakibi ise yıllardır dağa taşa adı ‘çare’ olarak yazılan, Şişli’yi 15 yıldır yöneten Mustafa Sarıgül. 20 yıldır aynı anlayışın yönettiği İstanbul’da değişim zamanı geldiğini söyleyen Sarıgül Şişli modelini İstanbul’a uygulamayı misyon edinmiş. ‘Ötekisi olmayan bir İstanbul’ sloganı ile çalışıyor. Onun da projelerinin temelini trafik sorunu oluşturuyor. 5 yılda yapacağım dediği 200 kilometre metro, hava ray, transfer merkezleri, otoparklar, kent parklar, ‘Göster geç’ diye tanıttığı öğretmen ve öğrencilere ücretsiz ulaşım, ücretsiz internet gibi birçok proje geliştirmiş. ‘Kazanmayacağım seçime girmem’ diye iddialı söylemi olan Sarıgül, birçok kişi tarafından antipatik bulunsa da son yıllarda İstanbul’da muhalefete seçim kazandırabilecek isimlerin başında geliyor. Genel kanı Topbaş’ın kazanacağı yönünde olsa da 20 yıl önce Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı sürprizin bir benzerini Sarıgül’ün yapabileceği de çok dillendiriliyor.
İstanbul seçimlerinin kaderini etkileyecek birkaç etken var ki bunların başında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan geliyor. İstanbul’un eski Belediye Başkanı Erdoğan, başkan adayı gibi çalışıyor. Reklam kampanyasının başrolünde hep kendisi var. İlçe ilçe gezip oy istiyor. 17 Aralık sonrası bu seçimi bir güven oylaması olarak halka sunuyor.
‘Bas geç’ formülü işler mi?
İstanbul seçimlerinin kaderini belirleyecek ikinci etken ise seçmen davranışları ve sandığa gitme oranı. 2009 yerel seçimlerinde İstanbul’da seçim yarışı 500 bin oy farkla bitmişti. Ancak 1 milyon 600 bin seçmen sandığa gitmemiş, 198 bin oy da geçersiz sayılmıştı. 5 yıl içinde İstanbul’da 700 bin seçmen artışı oldu. Sandığa gitmesi halinde 2 milyon 300 bin kişi seçimin kaderini değiştirebilir. Daha önceki seçimde ilçelerde başka partiye oy veren seçmenlerin Büyükşehir adayında tercihini değiştirdiğini görmüştük. İşte burada Kürt ve milliyetçi seçmenlerin nasıl bir tavır takınacağı en önemli soru işareti. MHP adayı Rasim Acar ile HDP adayları Sırrı Süreyya Önder ve Pınar Aydınlar sessiz ve derinden çalışıyorlar. Her iki adayın da seçimi kazanacaklarına ihtimal verilmese de alacakları oylarla seçimin sonucunu tayin edecekleri kesin. Son dönemde özellikle AKP karşıtlarının geliştirdiği Sarıgül ve CHP’yi sevmesen de ‘bas geç’ formülünün işleyip işlemeyeceği de merak konusu. Bu formül işlerse İstanbul yarışının sonucunu fotofiniş belirleyebilir.
EN FAZLA İLÇEYİ ALAN İSTANBUL’U ALIR
İstanbul’da Büyükşehir belediye başkanı seçim kadar 39 ilçedeki sonuçlar da merakla bekleniyor. En fazla ilçeyi alan parti Büyükşehir belediyesini de alacağı için partiler her ilçeye ayrı bir önem veriyor. 2009 yerel seçimlerinde İstanbul’daki 39 ilçeden 26’sını Ak Parti, 12’sini CHP, bir tanesini ise DSP (Mustafa Sarıgül) kazandı. Mustafa Sarıgül’ün CHP’ye katılması ile CHP’nin belediye sayısı 13 oldu.
AKP kaybettiklerinin peşinde
AKP büyük oranda seçime birkaç ilçe hariç eski belediye başkanları ile girdi. CHP’nin iktidar olduğu ilçelerde ise ilçe başkanlarını sahaya sürdü. AKP daha önce elinde olan ancak geçen seçimde kaybettiği Maltepe, Silivri, Sarıyer ve Kartal’ın yanı sıra yıllardır CHP’nin elinde olan Avcılar, geçen yıl az farkla kaybettikleri Büyükçekmece ve Ataşehir’i gözüne kestirmiş.
CHP’de hedef en az 18 ilçe
CHP, İstanbul’da 2009 seçimlerinde 5 olan ilçe belediyesi sayısını 12’ye çıkarmayı başardı. Bu seçimde de hedef en az 18 ilçeyi almak. CHP ise oy deposu olan ve yıllardır iktidarda olduğu Kadıköy, Beşiktaş, Bakırköy, Maltepe, Avcılar, Adalar gibi belediye başkanlarını yeniden aday göstermeyip yeni adaylarla seçmenin karşısına çıktı. CHP, AKP’nin güçlü olduğu ilçelerde ise daha fazla oy alabileceği adayları tercih etti.
Hangi ilçeler banko?
Ancak özellikle AKP’nin oy deposu olarak görülen Bağcılar, Gaziosmanpaşa, Zeytinburnu, Arnavutköy, Sultanbeyli, Sultangazi, Şile, Fatih, Pendik, Ümraniye, Esenler, Güngören, Kâğıthane, Bahçelievler ve Üsküdar’da AKP’nin yine kaybetmeyeceği konuşuluyor. CHP’nin ise iktidarda olduğu Silivri, Büyükçekmece, Çatalca, Şişli, Kartal, Avcılar, Beşiktaş, Bakırköy, Kadıköy, Ataşehir, Maltepe ve Adalar’ı kaybetmeyeceği dillendiriliyor.
Yeni yapılaşma ve göç eden genç seçmen etkisi İstanbul’un seçmen sayısı 2009 yılından bu yana 700 bin arttı.
İstanbul bu süreçte göç alsa da son yıllarda bazı ilçelerde hızla artan inşaatlar yeni yapılaşma ve evlenen gençlerin site yaşantısını tercih etmesi bazı ilçelerde seçmen sayısının çok artmasına neden oldu. Seçmen sayısı Esenyurt’ta 170 bin artarken, Başakşehir’de 80, Ümraniye’de 76, Pendik’te 75 bin, Küçükçekmece’de 70, Avcılar ve Beylikdüzü’nde 50, Çekmeköy, Ataşehir, Bağcılar, Maltepe ve Sultangazi’de ise 40 bin arttı. Son 5 yılda Şişli, Fatih, Kadıköy, Beşiktaş ve Güngören ise seçmen kaybetti. Seçmen hareketlerine rağmen İstanbul’da 39 ilçenin sadece 12 tanesinde kıyasıya bir yarışın olacağı ve yönetimin değişebileceği konuşuluyor. İşte o 12 ilçe:
SARIYER: CHP, 2009 yerel seçimlerinde 9 bin oy farkla aldığı ilçede liste tartışması yüzünden az kalsın seçime giremiyordu. Şişli’den bazı mahallelerin alınıp Sarıyer’e bağlanması oy dengesini değiştirdi. CHP seçime mevcut başkan Şükrü Genç’le girerken, AKP ise geçen seçimde MHP’den aday olan Sedat Özsoy’la ilçeyi geri almaya çalışacak.
BAŞAKŞEHİR: İlçede 2009 yerel seçimlerinde AKP 39 bin CHP ise 31 bin 700 oy aldı. İlçenin seçmen sayısı 80 bin arttı. AKP seçimlere mevcut Başkan Mevlüt Uysal ile girerken, CHP ise eski ilçe başkanı Özgür Karabat’ı aday gösterdi. Özellikle Bahçeşehir ve çevresindeki yeni yapılaşmayla birlikte ilçeye gelen seçmenler ve Kürtlerin tercihi belirleyici olacak.
BEYKOZ: Geçen seçimde AKP, Beykoz’u Yücel Çelikbilek ile 7 bin oy farkla kazandı. AKP Çelikbilek ile yola devam ediyor. CHP, Hızır Yılmaz, MHP ise ilçenin eski Belediye Başkanı Alaattin Köseler ile yarışa girdi. Köseler’in alacağı oylar ile seçimin dengesini bozabileceği dile getiriliyor.
KÜÇÜKÇEKMECE: Daha önce SHP ve DSP’nin iktidar olduğu ilçe mevcut Belediye Başkanı Aziz Yeniay ile birlikte 2004 yılından sonra AKP’nin oy deposu haline geldi. İstanbul’un 518 bin ile en çok seçmenine sahip ilçesi olan Küçükçekmece’de 2009 seçimlerinden AKP’li Yeniay en yakın rakibine 60 bin oy fark atarak seçimi kazandı. Aradan geçen 5 yıllık süreçte Küçükçekmece’nin yapısında önemli değişiklikler yaşandı. Halkalı ve çevresinde yaşanan yoğun yapılaşma ilçeye yoğun göçe 70 bin seçmen artışına neden oldu. Bunun yanında AKP, İstanbul’da ilçesinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’tan daha fazla oy almayı başaran Aziz Yeniay’ın yerine eski ilçe başkanı Temel Karadeniz’i aday gösterdi. CHP ise yarışa genç bir isim olan Gökhan Gümüşdağ ile girdi. AKP’nin aday tercihi ve seçmen sayısındaki artışın yönetim değişikliğine neden olacağı konuşuluyor.
BEYOĞLU:2009 yerel seçimlerinin en çok tartışılan ilçelerinden biriydi Beyoğlu. CHP’nin seçimleri kazandığı, ancak elektriklerin kesilmesi ile oyların değiştirildiği tartışmaları yaşanmış AKP’nin adayı Ahmet Misbah Demircan 14 bin oy farkla seçimi kazanmıştı. Beyoğlu Gezi Parkı eylemleri ile de 2013 yılının en çok konuşulan ilçesi oldu. Gezi süreci ve ilçede planlanan kentsel dönüşüm çalışmalarının seçmenin tercihini değiştirebileceği dile getiriliyor. AKP Demircan ile yola devam ederken, CHP, Beyoğlu’nu Aylin Kotil ile almak için çalışıyor.
EYÜP: Eyüp’te uzun yıllar sonra CHP 2009 yerel seçimlerinde AKP ile arasındaki farkı 9 bin oya kadar düşürdü. AKP mevcut Başkan İsmail Kavuncu’nun yerine Remzi Aydın’ı aday gösterdi. CHP ise ilçede sevilen Ferzan Özer ile yarışa girdi. 2009 seçimlerinden sonra ilçede 30 bin seçmen arttı. Özellikle Yeşilpınar, Alibeyköy çevresindeki yapılaşmadan dolayı gelen seçmenler ilçede yönetim değişikliğine yol açabilir.
ESENYURT:İstanbul’un en çok seçmen artışı olan ilçesi. 2009 yerel seçimlerini AKP’nin adayı Necmi Kadıoğlu 20 bin oy farkla kazandı. Ancak geçen 5 yıllık süreçte ilçede bir inşaat patlaması yaşandı. Siteler arka arkaya yükselmeye başladı ve ilçe özellikle yeni evlenen gençlerin tercihi oldu.
Geçen seçimlerde AKP, CHP ve BDP’nin aldığı oy kadar; yaklaşık 170 bin seçmen artışı oldu. AKP yarışa mevcut Başkan Kadıoğlu ile girerken, CHP ise önce ilçenin ilk belediye başkanı Gürbüz Çapan’ı aday gösterdi. Ancak o çekilince yerine kardeşi Çetin Çapan aday gösterildi. Sitelere gelen genç seçmen ve Kürtlerin oyu belirleyici olacak.
BEYLİKDÜZÜ: 2009 yerel seçimlerinin başa baş geçtiği ilçelerden biri Beylikdüzü. AKP’nin adayı Yusuf Uzun 1500 oy farkla seçimi kazandı. Ancak meclis çoğunluğu muhalefette kaldı. CHP’nin belediye başkanlığını aday tercihinden kaybettiği yorumları yapıldı. AKP, bu seçimde Uzun ile devam ederken, CHP yarışa eski ilçe başkanı Ekrem İmamoğlu ile girdi. Hem İmamoğlu hem Uzun’un Trabzonlu olması dikkat çeken bir unsur. 2009 yerel seçimlerinden bu yana ilçedeki seçmen sayısı 52 bin arttı. Beylikdüzü değişimin olacağına kesin gözüyle bakılan ilçelerin başında geliyor.
TUZLA:CHP’nin 2009 yerel seçimlerinde 1500 oy farkla kaybettiği ilçelerden biri Tuzla. Geçen seçimi kazanan Şadi Yazıcı yeni dönemde de AKP’nin adayı. Geçen seçimi kaybeden Cemil Ekşi de CHP’nin adayı. CHP rövanşı almak için yarışıyor. Yaklaşık 30 bin seçmen artışının olduğu ilçede değişim çok sıkça konuşuluyor.
ÇEKMEKÖY: CHP’nin 2009 yerel seçimlerinde az farkla kaybettiği ilçelerden biri de Çekmeköy oldu. Defalarca sayım yapıldı. Oyların çalındığı öne sürüldü ancak AKP’nin seçimi 700 oy farkla kazandığı açıklandı. CHP bu ilçede de rövanş peşinde. AKP mevcut başkan Ahmet Poyraz ile seçime girerken, CHP ise Seyfettin Yıldırım ile yarışa girdi. Özellikle yeni yapılan sitelere taşınan seçmenler dolayısıyla 40 bin yeni seçmenin bulunduğu ilçede değişimin olabileceği dillendirilen ilçelerin başında geliyor.
BAYRAMPAŞA:Göçmenlerin yoğunlukta yaşadığı Bayrampaşa’da CHP’nin adayı Bahri Sipahi bir göçmen ve geçen seçimde yine göçmen olan Hüseyin Bürge’ye karşı yarışı kaybetmişti. AKP’nin adayı ise Bürge, milletvekili olunca atanan belediye meclisinin seçtiği Atilla Aydıner. Aydıner’in Rizeli olması ve Bürge’ye göre profilinin düşük olması dezavantaj olarak görülüyor.
SANCAKTEPE: Geçen seçimde AKP’nin adayı olan İsmail Erdem, CHP’nin adayı Arif Sağ’a 12 bin oy fark atmıştı. Ancak ilçede seçmen sayısı 60 bin arttı ve CHP ilçe örgütünden Özgen Nama’yı aday göstererek rüzgârı tersine çevirmeye çalışıyor. AKP’nin aynı adayla devam etmesi dezavantaj olarak görülüyor.