Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının uygulanıp uygulanmadığını denetleyen Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, AİHM kararına rağmen serbest bırakılmayan iş insanı Osman Kavala ve eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’la ilgili kararını açıkladı.
Bakanlar Komitesi, bir kez daha Selahattin Demirtaş’ın serbest bırakılmasını ve mahkumiyet kararlarının bozulmasını talep etti.
Propaganda suçundan verilen 4 yıl 8 aylık hapis cezasının, Demirtaş’ı “cezaevinde tutma ve seçimlere katılmasını engelleme amacı” taşıdığını belirtti.
Komite, başta Ankara 22. ACM’de devam eden dava ve Yargıtay’ın onama kararı olmak üzere Demirtaş’ın yasama dokunulmazlığı ve ifade özgürlüğü kapsamında kalan açıklamaları nedeniyle uygulanan bütün olumsuz yaptırımların sonuçlarının ortadan kaldırılması gerektiğini hatırlattı.
Komite, Demirtaş için Türkiye’ye ek süre talep etmediği halde hala eylem planı sunmadığı için 30 Eylül’e kadar süre verdi. AİHM Büyük Daire kararı doğrultusunda hükümete eylem planı sunması için 22 Haziran’a kadar süre vermişti.
‘KAVALA SERBEST BIRAKILSIN’ TALEBİ YİNELENDİ
Bakanlar Komitesi, iş insanı Osman Kavala’nın serbest bırakılması talebini ise yineledi. Demirtaş’ın avukatı Benan Molu konuyla ilgili paylaşımında, “Bu oturumda Türkiye’ye ihtarda bulunarak yaptırım sürecinin başlatılması bekleniyordu ancak Komite, Aralık oturumuna kadar Kavala’nın serbest bırakılmasını bekleme kararı aldı” bilgisini verdi. Öte yandan bir sonraki Bakanlar Komitesi toplantısı, 30 Kasım-2 Aralık 2021’de yapılacak.
AVUKATLARDAN AİHM’E: DEMİRTAŞ’I SİYASETTEB SİLME AMACI TESPİT EDİLSİN
Öte yandan Selahattin Demirtaş’ın avukatları, hükümetin savunmasına verdikleri yanıtı AİHM’ye gönderdi. Avukatlar, Demirtaş’ın siyaset sahnesinden silinmesinin amaçlandığının tespit edilmesini istedi.
Avukatlar Mahsuni Karaman, Benan Molu ve Ramazan Demir’ın AİHM’ye gönderdiği yanıtta, Anayasa Mahkemesi’nin Demirtaş için etkili bir iç hukuk yolu olmadığının kabul edilmesini istedi ve “Bunun yanı sıra, Sayın Demirtaş’ın muhalif bir milletvekili olarak yaptığı, siyasi ifade özgürlüğü kapsamında kalan açıklamaları nedeniyle, somut bir delil olmadan ve siyaset sahnesinden silinmek amacıyla tutuklandığını ve tutukluluk halinin devam ettirildiğini tespit etmesini bekliyoruz” dedi.
Demirtaş’ın avukatlarının açıklaması şöyle:
“Bilindiği üzere müvekkilimiz, önceki dönem HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, 4 Kasım 2016’dan bu yana Edirne F Tipi Cezaevinde tutukludur. Sayın Demirtaş, serbest kalmak üzereyken Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararının uygulanmasının imkansız kılınması amacıyla 20 Eylül 2019 tarihinde ikinci kez tutuklanmıştır. Sayın Demirtaş’ın hukuka aykırı bir şekilde, siyasi sebeplerle yeniden tutuklanmasına ilişkin bu karara karşı 7 Kasım 2019 tarihinde Anayasa Mahkemesine başvuruda bulunulmuş, Anayasa Mahkemesinin aradan geçen iki yıla yakın sürede bugüne kadar hâlâ karar vermemesi nedeniyle 2 Mart 2020 tarihinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurulmuştur. Bu başvuruda, diğer başvurularımızdan farklı olarak ilk kez, başta Anayasa Mahkemesi olmak üzere, Sayın Demirtaş için Türkiye’de iç hukuk yollarının etkili olmadığına dair bir karar verilmesi de talep edilmiştir.
İnsan Hakları Mahkemesi, müvekkilimiz Demirtaş’ın yeniden tutuklanmasının özgürlük ve güvenlik hakkını, ifade özgürlüğünü ihlal edip etmediği, bu tutukluluğun müvekkilimizi susturma ve cezalandırma amacı taşıyıp taşımadığı konularında Hükümetten savunma istemiştir. Ayrıca İnsan Hakları Mahkemesi, ilk kez, Anayasa Mahkemesine, bireysel başvuru yolunun müvekkilimiz Demirtaş’ın başvurusu özelinde tüketilmesi gereken etkili bir iç hukuk yolu olup olmadığını sormuştur.
Hükümetin 19 Temmuz 2021 tarihinde tarafımıza gönderilen savunmalarına karşı cevaplarımızı 16 Eylül 2021 tarihinde Mahkemeye göndermiş bulunmaktayız. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinden; Anayasa Mahkemesine Sayın Demirtaş ile ilgili yapılan ve kendisinin serbest kalmasını sağlayabilecek bireysel başvuruların, özellikle de 2013 yılında yaptığı bir konuşma nedeniyle örgüt propagandası yapma suçundan Sayın Demirtaş’a verilen ve 26 Nisan 2021 tarihinde Yargıtay tarafından onanan 4 yıl 8 aylık hapis cezası kararına ve 22 Aralık 2020 tarihli AİHM Büyük Daire kararının uygulanmamasına karşı yaptığımız iki bireysel başvurunun Anayasa Mahkemesi tarafından karara bağlanmamasını dikkate alarak, Anayasa Mahkemesinin başvurucu için etkili bir yol olmadığına karar vermesini talep ediyoruz. Bunun yanı sıra, Sayın Demirtaş’ın muhalif bir milletvekili olarak yaptığı, siyasi ifade özgürlüğü kapsamında kalan açıklamaları nedeniyle, somut bir delil olmadan ve siyaset sahnesinden silinmek amacıyla tutuklandığını ve tutukluluk halinin devam ettirildiğini tespit etmesini bekliyoruz.
“AVRUPA KONSEYİ BAKANLAR KOMİTESİ KARARLARI UYGULANSIN”
Bugün ayrıca, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının uygulanıp uygulanmadığını denetleyen Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından müvekkilimiz Demirtaş’ın serbest bırakılması yönünde bir karar daha verilmiştir. Bakanlar Komitesi, Sayın Demirtaş’ın serbest bırakılması ve siyasi ifade özgürlüğünü kullandığı için hakkında verilen mahkumiyet kararlarının bozulması da dahil olmak üzere, Sayın Demirtaş’ı cezaevinde tutmayı ve siyaset sahnesinden silmeyi amaçlayan bütün olumsuz yaptırımların sonuçlarının ortadan kaldırılması gerektiğini belirtmiştir.
Anayasanın 90. maddesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 46. maddesi uyarınca, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin ve Bakanlar Komitesinin kesin ve bağlayıcı olan kararlarının uygulanmasını ve Selahattin Demirtaş’ın derhal serbest bırakılmasını talep ediyoruz.”
NE OLMUŞTU?
AİHM, 10 Aralık 2019’da, Osman Kavala’yı Kasım 2017’den beri cezaevinde tutan Türkiye makamlarının amacının “bir insan hakları savunucusunu susturmak” olduğuna karar vermişti.
Benzer şekilde, AİHM 22 Aralık 2020’de Demirtaş’ı Kasım 2016’dan beri tutuklu yargılamasının “çoğulculuğu boğmaya ve siyasi tartışma özgürlüğünü sınırlamaya” yol açtığını söylemişti. AİHM, Demirtaş’ın siyasi nedenlerle yargılandığını belirterek, derhal serbest bırakılmasını istemişti.
