AKP'nin oylarında büyük düşüş

Sev­gi­li okur­la­rım,
Mut­la­ka dik­ka­ti­ni­zi çek­miş­tir.
AK­P’­nin yan­daş şir­ket­le­re yap­tır­dı­ğı se­çim an­ket­le­ri­nin ne­re­dey­se tü­mün­de, bu par­ti­nin oy­la­rı yüz­de 50 ve­ya üs­tün­de çı­kı­yor.
Ge­zi­ci Araş­tır­ma Şir­ke­ti­’nin Ey­lül ayın­da yap­tı­ğı ka­mu­oyu yok­la­ma­sı ise ya­ra­tıl­mak is­te­ni­len “Bu par­ti­nin oy­la­rı yüz­de 50’nin al­tı­na düş­me­z” al­gı­sı­nın ak­si­ne AKP oy­la­rı­nın dü­şüş­te ol­du­ğu­nu gös­te­ri­yor.
Ni­te­kim “Mil­let­ve­ki­li ge­nel se­çim­le­ri bu­gün ya­pıl­mış ol­sa oyu­nu­zu han­gi par­ti­ye ve­rir­si­niz?” so­ru­su­na “AK­P’­ye ve­ri­ri­m” di­yen­le­rin ora­nı yüz­de 42.5 te ka­lı­yor.
“Ye­rel se­çim­ler­de oyu­nu­zu han­gi par­ti için kul­la­nır­sı­nız?” so­ru­su­na “AKP için kul­la­nı­rı­m” di­yen­le­rin ora­nı ise da­ha da dü­şük: Yüz­de 34.4
An­ke­te gö­re AK­P’­nin ye­ri gö­ğü in­le­te­rek açık­la­dı­ğı de­mok­ra­si pa­ke­tin­de­ki ba­zı mad­de­ler, ör­ne­ğin “An­dı­mı­z” ın kal­dı­rıl­ma­sı, hal­kın yüz­de 90’a ya­kı­nı­nın tep­ki­si­ni çek­miş du­rum­da.
Yi­ne top­lu­mun ezi­ci ço­ğun­lu­ğu Türk­çe dı­şın­da­ki bir ana­dil­de (Kürt­çe-Za­za­ca) eği­ti­me izin ve­ril­me­si­ni is­te­mi­yor.
İş­te o an­ket ve so­nuç­lar:

* * *

“Bu­gün mil­let­ve­ki­li se­çi­mi ol­sa oyu­nu­zu ki­me ve­rir­si­niz?” so­ru­su­na “AK­P” di­yen­le­rin ora­nı yüz­de 42.5… Hal­kın CHP’­ye des­te­ği yüz­de 27.3 olur­ken, MHP yüz­de 18.1, BDP yüz­de 9.5 oy ora­nı­na sa­hip… Tab­lo­ya ba­kıl­dı­ğın­da AK­P’­nin oy­la­rı­nın bir kıs­mı MHP ve CHP’­ye kay­mak­ta. BDP’­nin ge­nel se­çim­ler­de ba­raj so­ru­nu ya­şa­ma­ya­ca­ğı gö­rü­lü­yor. AK­P’­nin oy ka­yıp­la­rı İç Ana­do­lu, Ak­de­niz ve Mar­ma­ra böl­ge­le­rin­de da­ha faz­la… Ba­tı Ka­ra­de­niz böl­ge­sin­de de cid­di oy kay­ma­la­rı ol­muş, son 3 ay­dır bu­nu ko­ru­mak­ta…
“Bu­gün be­le­di­ye se­çi­mi ol­sa oyu­nu­zu ki­me ve­rir­si­niz?” so­ru­su­na ve­ri­len ya­nıt­lar ise şöy­le: AKP 34.4, CHP 29.5, MHP 25.1, BDP 7.7… Bu­na gö­re; AK­P’­nin Ak­de­niz böl­ge­sin­de bü­yük­şe­hir be­le­di­ye­si ka­zan­ma­sı müm­kün gö­rün­mü­yor.
CHP Mar­ma­ra ve Ba­tı Ka­ra­de­niz böl­ge­sin­de oy­la­rın­da cid­di ar­tış sağ­la­mış. MHP’­nin İç Ana­do­lu böl­ge­sin­de ve Do­ğu Ak­de­ni­z’­de oy oran­la­rı­nı cid­di ar­tır­dı­ğı gö­rü­lü­yor. AKP kim­ler­den oy kay­be­di­yor di­ye ba­kıl­dı­ğın­da genç­ler ve ka­dın­lar öne çı­kı­yor. Ko­pan oy­la­rın ana se­bep­le­ri ise Su­ri­ye-Tür­ki­ye ger­gin­li­ği, PKK ve İm­ra­lı ile ya­pı­lan gö­rüş­me­ler­den ra­hat­sız olan va­tan­daş­lar…

* * *

An­ke­te ka­tı­lan­la­rın yüz­de 65.3’ü hü­kü­me­tin Ba­tı­’ya sır­tı­nı dön­dü­ğü­nü dü­şü­nü­yor. Or­ta­do­ğu­’ da ara­nan al­ter­na­tif ara­yış­la­rı­nın Tür­ki­ye­’yi ile­ri­ki sü­reç­te zo­ra so­ka­bi­le­ce­ği ön­gö­rü­lü­yor. Baş­ba­kan Tay­yip Er­do­ğa­n için “da­ha to­le­rans­lı­” ve “uz­laş­ma­cı­” ol­ma­lı diye dü­şü­nen­le­rin ora­nı ise yüz­de 68.7…
Seç­men Tür­ki­ye­’nin Su­ri­ye ile ger­gin­lik ya­şa­ma­sın­dan da ra­hat­sız… Yüz­de 72.8’lik bir ke­sim, dış po­li­ti­ka stra­te­ji­si ve uy­gu­la­ma­la­rı­nı olum­suz bu­lu­yor.
“Ab­dul­lah Öca­lan ile Mİ­T’­in gö­rüş­me­le­ri­ni onay­lı­yor mu­su­nuz?” so­ru­su­na yüz­de 84.8 “Ha­-yı­r” di­yor. Hal­kın yüz­de 72.7’si bö­lün­me kor­ku­su ya­şı­yor. Son 10 yıl için­de ya­pı­lan araş­tır­ma­lar­da en yük­sek ora­na ula­şıl­mış. Ye­rel se­çim­ler ön­ce­si bu en­di­şe­nin AK­P’­ye bü­yük oy ka­yıp­la­rı ya­şa­ta­bi­le­ce­ği dü­şü­nü­lü­yor.
Te­rör­le mü­ca­de­le­de AKP hü­kü­me­ti­ni ba­şa­rı­sı­nız bu­lan­la­rın ora­nı yüz­de 76.1…
“İn­san­la­rın ya­şam bi­çi­mi­ne ve ter­cih­le­ri­ne hü­kü­me­tin mü­da­ha­le­si­nin art­tı­ğı­nı dü­şü­nü­yor mu­su­nuz?” so­ru­su­na ve­ri­len ya­nıt­lar ise şöy­le: “E­vet, dü­şü­nü­yo­rum yüz­de 68.7”, “Ha­yır, dü­şün­mü­yo­rum yüz­de 31.3”… Seç­men, se­çim ba­ra­jı­nın dü­şü­rül­me­si­ni is­ti­yor. Yüz­de 64.9 “Yüz­de 10 ba­ra­jı dü­şü­rül­sün mü?” so­ru­su­na “E­ve­t” der­ken; yüz­de 35.1 “Ha­yı­r” di­yor.

* * *

An­ket­ten çı­kan dü­şün­dü­rü­cü so­nuç­lar bun­lar­la sı­nır­lı de­ğil. İş­te çok çar­pı­cı iki so­nuç da­ha…
“İl­ko­kul­lar­da­ki öğ­ren­ci an­dı siz­ce kal­dı­rıl­sın mı?” so­ru­su­na “Ha­yı­r” di­yen­le­rin ora­nı yüz­de 88.7’yi bu­lur­ken; “E­ve­t” di­yen­le­rin ora­nı yüz­de 11.3’te ka­lı­yor. AKP seç­me­ni­nin yüz­de 74’ü “Kal­dı­rıl­ma­sı­n” gö­rü­şün­de…
“O­kul­lar­da ana dil­de eği­tim ve­ril­me­li mi­dir?” di­yen­le­rin ora­nı ise şöy­le: “E­ve­t” yüz­de 20.6, “Ha­yı­r” yüz­de 79.4… AKP seç­me­ni­nin yüz­de 64’ü, BDP seç­me­ni­nin yüz­de 44’ü ana dil­de eği­tim is­te­mi­yor.
“O­kul­lar­da Türkçe dışında (Kürtçe-Zazaca) ana dil­de eği­tim ve­ri­lir­se ül­ke bö­lü­nür mü?” so­ru­su­na yüz­de 86.5 “E­ve­t” ya­nı­tı­nı ve­ri­yor. AKP seç­me­ni­nin yüz­de 76’sı, BDP seç­me­ni­nin yüz­de 63’ü ana dil­de eği­ti­min ile­ri­ki sü­reç­te ül­ke­yi bö­le­bi­le­ce­ği­ni dü­şü­nü­yor.

Araştırmanın künyesi

Bu araştırma 21-22 Eylül 2013 tarihlerinde, TÜİK verilerine göre Türkiye’nin 7 coğrafi bölgesinde, 36 il ve 192 ilçede bunlara bağlı 210 mahalle ve köyde, 18 yaş ve üstü seçmen nüfusunu temsil eden 2.646’sı kadın ve 2.646’sı erkek toplam 5.292 katılımcıyla, hanede yüz yüze görüşme metoduyla yapılmıştır.

Uğur Dündar/Sözcü